Milieuproblemen

Na de uitzending van Zembla laatst over kunstgrasvelden bedacht ik me waar zit het milieuprobleem? Of gaat het enkel om het geld? Bedrijven krijgen geld omkunstgrasvelden te recyclen, maar slaan enkel op en verplaatsen ze naar elders. Soms zelfs tegen (opnieuw!) betaling. Ging het om een milieuprobleem of financiele fraude? Als er al een milieu-aspect werd genoemd was het bodemvervuiling. Daar werd echter niet lang bij stilgestaan.

Ook die uitzending Beerput Nederland van 2Doc.nl ging eigenlijk meer over bestuurlijk wangedrag dan milieuproblemen.

Wat voor milieuproblemen zijn er zoal?

Laten we dan eerst milieu beschrijven. Dat vind ik op http://www.slimmefinanciering.nl/top-10-milieu-milieu-en-milieuprobleem-afl-1/ :

Het begrip milieu zoals wij dat gebruiken bestaat nog niet zo lang. Tot ca. 50 jaar geleden werd milieu vooral gebruikt als begrip om de sociale omgeving van iemand aan te duiden. Hoewel al veel eerder over de kwetsbaarheid van de natuur en de gezondheidseffecten van milieuverontreiniging wordt gesproken wordt de term milieu pas eind jaren 60 algemeen gebruikt. Tegenwoordig zien we als milieu de fysieke omgeving van de mens die invloed heeft op ons welzijn. Heel simpel zou je kunnen zeggen dat het om de bodem, de lucht en het water gaat. Daar kan je dan nog het natuurlijk systeem aan toevoegen (planten / dieren). Zo lang als de mens bestaat is er dus sprake van milieu. Maar is er dan ook altijd sprake geweest van milieuproblemen? (http://www.slimmefinanciering.nl/top-10-milieu-milieu-en-milieuprobleem-afl-1/)

Milieuprobleem
Als eerste gaat het om aantasting van het milieu, de directe fysieke omgeving van de mens. Omdat tegenwoordig zo’n beetje overal op aarde mensen wonen kan een milieuprobleem zich dus overal voordoen. We hebben het dus over problemen in de fysieke omgeving. Ruzie met je buurman, of met de hele straat, valt niet onder een milieuprobleem. Achter dit eerste criterium zit natuurlijk de belangrijke vraag wanneer er sprake is van aantasting van de omgeving. Iedereen begrijpt dat als ik op de Veluwe één boom omhak of in de Noordzee één liter afgewerkte olie loos er nog geen sprake is van aantasting. Als ik alle bomen omhak of tonnen olie loos is er wel sprake van aantasting. Een belangrijke vraag is dus waar de grens ligt en hoe je dat bepaalt. (http://www.slimmefinanciering.nl/top-10-milieu-milieu-en-milieuprobleem-afl-1/)

Ten tweede is een milieuprobleem door de mens veroorzaakt. Dus, geluidsoverlast, bodemverontreiniging, het kunnen allemaal milieuproblemen zijn. Een vulkaanuitbarsting valt niet onder de milieuproblemen, waarmee niet gezegd is dat het geen probleem is. Sterker nog, bij een vulkaanuitbarsting komen vergelijkbare stoffen vrij als bij een kolencentrale of olieraffinaderij en ook nog eens in grotere hoeveelheden. Het verschil is dat we bij een kolencentrale of raffinaderij iets aan de oorzaak kunnen doen en bij een vulkaan niet.
Er wordt als derde criterium wel eens gezegd dat er pas sprake is van een milieuprobleem als de mens het als een probleem ervaart. Dit is in zekere zin een beetje dubbel op omdat milieuproblemen gaan over onze directe leefomgeving. Een meer filosofische vraag is of er sprake kan zijn van een milieuprobleem buiten de mensheid om? Dit lijkt een beetje over de discussie die Bas Haring in het boek Plastic Panda’s over intrinsieke waarde van de natuur aanstipt. Heeft de natuur ook waarde buiten de mensheid om. Een interessante discussie, ook in het kader van milieuproblemen, maar ik wil het hier praktisch houden dus we laten het hier bij.
(http://www.slimmefinanciering.nl/top-10-milieu-milieu-en-milieuprobleem-afl-1/)

De industriële revolutie had als gevolg dat mensen op grote schaal fossiele brandstoffen gingen gebruiken. In eerste instantie vooral steenkool, later ook olie en gas. Dit leidde tot uitstoot van schadelijke stoffen, maar ook tot uitputting van grondstoffen. Overigens werd in Engeland in de 13e eeuw al steenkool gebruikt voor verwarming en dat leidde ook toen al tot klachten over milieuverontreiniging. En, leuk detail, in 1865 schreef W. Stanley Jevons het boek “The Coal Question”. Zijn stelling was dat kolen op korte termijn onbetaalbaar zou worden. De makkelijk winbare voorraden zouden uitgeput raken en winning op grotere diepten te duur en gevaarlijk. Hij zat er natuurlijk heel ver naast, maar dacht in ieder geval wel na over de relatie van de mens met haar omgeving. Daarin was hij overigens niet de eerste en zeker niet de laatste.
(http://www.slimmefinanciering.nl/top-10-milieu-milieu-en-milieuprobleem-afl-1/)

Wat voor problemen zijn te benoemen:

Vervuiling (van bodem, water en lucht, maar ook... mensen?) waarbij chemische stoffen (wat zijn eigenlijk chemische stoffen?) ergens aanwezig zijn waar ze niet horen.

Verstoring (door licht, geluid etc.) Zo kan de noodzakelijke rust van mens en natuur danig worden verstoord met allerlei gezondheidsgevolgen van dien.

Bekend probleem is geluid:

Geluidhinder problemen
1. railverkeerslawaai S.: advies van TNO om schermen op de spoorbaan te plaatsen. N.S. is hier geen voorstander van, maar wil dat er voorzieningen aan de woningen worden getroffen.
2. wegverkeerslawaai S.: advies van TNO om wallen en/of schermen te plaatsen. De ie treffen voorzieningen zijn in ontwerp stadium.
3. overlast door draaiende koelgeneratoren van vrachtwagens: geen oplossing, behoudens plaatsing buiten woonomgeving.
4. overlast nachtelijke schoolmelkbezorging: toezegging van de melkunie dat vanaf augustus de bezorging met kleinere vrachtauto''s overdag zal plaatsvinden. (https://www.digibron.nl/search/detail/42b5197106cb4fbd4b4f0fdcc7b77ed7/voorbeelden-van-milieuproblemen)

Gat in de ozonlaag (hoor je daar nog wel eens wat over?)

Klimaatverandering (dit onderwerp hoor je vaak, soms in combinatie met opwarming van de aarde, maar echte uitleg over wat het dan is en in hoeverre het afwijkt van het normale klimaat (waarbij ijstijden en dergelijke ook voorkwamen. Ik vind het vreemd om normaal te praten over zwerfkeien van de ijstijd en dat dit vroeger zeebodem was om daarna stijging van de zeespiegel als vreemd bestempelen) wordt niet gegeven) Voorbeeld:

Klimaatverandering: wat houdt het in en wat kan er tegen gedaan worden?
Waarschijnlijk het grootste milieuprobleem van vandaag de dag. Klimaatverandering houdt simpelweg in dat de aarde aan het opwarmen is. Hoewel wetenschappers onderling het onderwerp nog druk bediscussiëren, is er toch langzaam een consensus ontstaan. Klimaatverandering vindt plaats en de hand van de mens is er duidelijk in te herkennen. Wij, door onze consumptie en productie waarbij broeikasgas vrijkomen, dragen bij aan de versnelde klimaatverandering. Dit heeft een wereldwijd scala aan verandering tot gevolg. We hebben allemaal in het (alhoewel ietwat aangedikte) 'An Inconvenient Truth' van Al Gore mogen zien wat de wereld te wachten staat. Denk hierbij aan smeltende ijskappen, stijgend zeeniveau, veranderende ecosystemen en grote verschillen in het klimaat. Als voorproefje hebben we al gemerkt dat het alle laatste jaren inderdaad steeds warmer wordt en we hebben ook mogen 'genieten' van de toename aan desastreuze tropische stormen.
De voornaamste oplossing is het overgaan op alternatieve energie. (https://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/88658-milieuproblemen-en-milieuvervuiling-problemen-oplossingen.html)

 Ja duidelijke uitleg toch? De hand van de mens is duidelijk te herkennen en er is een scala aan gevolgen. Wat en waarom dan? De ene keer lees ik dat het in Nederland kouder wordt en dan wordt het weer warmer door klimaatverandering.

Milieuvervuiling is nog steeds een van onze aanhoudende problemen. Hierbij zijn de meest tot de verbeelding sprekende vervuiling problemen natuurlijk de schepen die olie en afval dumpen in onze zeeen en wateren. Maar ook onze eigen milieuvervuiling moet niet uitgevlakt worden. De hoeveelheid afval die onze moderne consumptie maatschappij is werkelijk schrikbarend. De grote boosdoeners zijn plastic tasjes, flesjes en verpakkingen. Maar zo zijn er nog tal van voorbeelden te noemen.
De oplossing is simpel: minder gebruik maken van wegwerp producten, opletten met vervuilen en goed recyclen. (https://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/88658-milieuproblemen-en-milieuvervuiling-problemen-oplossingen.html)

Vervuiling door zwerfafval van bodem, lucht en water... en mensen, heb ik al genoemd!? 
 
Op https://www.lenntech.nl/milieuproblemen.htm staat en hele opsomming van milieuproblemen. Die lijst begint met bevolkingsgroei? Bevolking is natuurlijk geen milieuprobleem. Dat zijn we zelf! Uiteraard zouden er geen milieuproblemen zijn als we er zelf niet zijn. Dat is natuurlijk een stomme redenering want dat zou de holocaust en dergelijke goedpraten en dat kan toch nooit de bedoeling zijn? Het is welopvallend dat zebij Lenntech niet verwijzen naar Malthus of Ehrlich, maar naar de Club van Rome (zie https://www.lenntech.nl/bevolkingsgroei-als-milieuprobleem.htm)

Onder aan de lijst staat verzilting. (zie https://www.lenntech.nl/verzilting.htm) Dat lijkt mij echter te gaan over natuurfenomeen en niet echt iets wat door mensen komt, tenzij het gaat over verdroging. Dat is natuurlijk het overmatige grondwatergebruik door mensen.

Energie bronnen verdwijnen langzaam
Een van de andere milieuproblemen is het langzaam verdwijnen van onze energiebronnen. De mens is verslaafd geraakt aan fossiele brandstoffen en we weten niet hoe we er op mee moeten houden. Hierbij moet je niet alleen denken aan auto's en fabrieken, maar echt alles heeft te maken met energie. Van de kleding die je draag tot het voedsel dat je eet. Het gebruiken van fossiele brandstoffen is niet alleen slecht voor het milieu, maar als ze opraken, komen we ook nog in de problemen. Het is voor veel wetenschappers duidelijk dat we op deze voet niet meer door kunnen gaan. (https://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/88658-milieuproblemen-en-milieuvervuiling-problemen-oplossingen.html)

Opraken van energie? Hebben ze nooit zonnepanelen en windmolens gezien? Het opraken van grondstoffen is ook door Malthus al eens benoemd en zie het eerder genoemde voorbeeld van de steenkoolprijzen. Er is al eens een weddenschap geweest tussen Ehrlich en Julian Simon waarbij bleek dat dat grondstoffen niet zomar opraken. Ze hebben de eigenschap dat er steeds meer van wordt gevonden.

In het Nederlandse milieubeleid werden de milieuproblemen dankzij de Nederlandsetaal vertaald naar ver-begrippen:

Ver-thema's zijn thema's uit het Nederlandse milieubeleid: verandering van klimaat, verzuring, verspreiding, verwijdering, verstoring, verdroging, verspilling en vermesting.  (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/ver-themas.html, met verwijzing naar Verwoerd, mr. G.H. Milieurecht theorie en praktijk. Alphen aan den Rijn: Samsom H.D. Tjeenk Willink 1995)

Verandering van klimaat
woensdag 19 november 2008 08:23
Onder verandering van klimaat wordt verstaan de wijzigingen in de atmosferische toestanden en verschijnselen, die zich in een bepaald gebied over een lange periode voordoen. Het ver-thema omvat niet alleen de problematiek van het versterkte broeikaseffect maar ook de aantasting van de ozonlaag.
Relevantie
Het klimaat beïnvloedt al het leven op aarde. Veranderingen van het klimaat kunnen daarom grote gevolgen hebben voor mens en natuur. Door de aantasting van de ozonlaag bereikt meer schadelijke UV-straling, wat tot een hoger sterfterisico door huidkanker leidt.
Uitwerking
Het klimaat is aan continue veranderingen onderhevig. Klimaatveranderingen kunnen het gevolg zijn van:
    Natuurlijke gebeurtenissen
    Menselijk handelen
Menselijk handelen leidt tot verhoogde concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer. Een verandering kan bijvoorbeeld bestaan uit een wijziging van:
    Temperatuur
    Neerslag
    Vochtigheidsgraad
    Bewolking
    Luchtdruk
    Wind
Daarnaast draagt ook de afbraak van de ozonlaag bij tot verandering van windpatronen en het klimaat. Deze afbraak wordt veroorzaakt door uitstoot van ozon aantastende stoffen zoals cfk's en halonen.
De gevolgen van klimaatverandering zijn op de korte termijn vaak niet merkbaar, maar op de lange termijn kan klimaatverandering zorgen voor grote problemen. Extreme klimaatveranderingen kunnen bijvoorbeeld resulteren in hittegolven en zware regens met wateroverlast.
De laatste decennia heeft de aarde te maken met het zogenaamde broeikaseffect. Het gevolg hiervan is een merkbare verhoging van de temperatuur. Uiteindelijk kan die verhoging oplopen van 1,5 tot 6 graden Celsius met als mogelijk uitvloeisel een stijging van de zeespiegel van 9 tot bijna 90 centimeter.
Voor Nederland geldt bovendien dat de (extreme) neerslag toe zal nemen. (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verandering-van-klimaat.html)

Bijzonder hoe ze luchtvervuiling en het gat in de ozonlaag bij klimaatverandering voegen. Eigenlijk zijn klimaatverandering en het ozonlaaggat symptomen van een gezamelijke oorzaak: luchtvervuiling.

Verdroging
woensdag 19 november 2008 08:24
Het gebrek aan voldoende grondwater of oppervlaktewater van de juiste kwaliteit in natuurgebieden of in gebieden met natuur als nevenfunctie.
Relevantie
Leefgemeenschappen van planten en dieren (ecosystemen) worden aangetast.
Uitwerking
De vierde Nota Waterhuishouding (1993) geeft de volgende definitie voor verdroging:
'Een gebied wordt als verdroogd aangemerkt als aan dat gebied een natuurfunctie is toegekend en de grondwaterstand in het gebied onvoldoende hoog is danwel de kwel (water dat omhoog komt) onvoldoende sterk om bescherming van de karakteristieke grondwaterafhankelijke ecologische waarden, waarop functietoekenning is gebaseerd, in dat gebied te garanderen. Een gebied met een natuurfunctie wordt ook als verdroogd aangemerkt als ter compensatie van een te lage grondwaterstand water van onvoldoende kwaliteit moet worden aangevoerd.'
De drie hoofdoorzaken van verdroging zijn:
    Menselijke activiteiten (drinkwater, industrie, besproeiing)
    Landbouw (droge grond)
    Ruimtelijke inrichting van Nederland (meer asfalt)
Het gevolg van verdroging is dat planten die afhankelijk zijn van hoog grondwater zeldzamer worden en dat dus de biodiversiteit afneemt, wat weer gevolgen heeft voor dieren die planten eten.
Sinds 1985 wordt verdroging gezien als een nationaal probleem (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verdroging.html)

Vermesting
woensdag 19 november 2008 08:26
Vermesting is vergroting van de voedselrijkdom van het milieu als gevolg van het overmatig toedienen van voedingstoffen. Vermesting, ook wel eutrofiëring genoemd, ontregelt ecologische processen in water en bodem.
Relevantie
Het directe gevolg van vermesting is een sterke groei en vermeerdering van bepaalde dier- en plantensoorten. Dit gaat in het algemeen ten koste van de andere soorten, waardoor de biodiversiteit meestal sterk afneemt.
Uitwerking
Vermesting is de benaming voor de overmatige verrijking van ecosystemen met fosfor en stikstof. Door het gebruik van dierlijke mest en kunstmest is de landbouw de belangrijkste bron van deze nutriënten, namelijk voor 90%. De overige 10% is afkomstig van huishoudens en industrie.(http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/vermesting.html)

Dit zou ook onder bodemvervuiling kunnen vallen, zoals al eerder genoemd.

Verontreiniging van de bodem
woensdag 19 november 2008 08:27
Het Ver-thema Verontreiniging van de bodem richt zich zowel op de sanering als beheer van verontreinigde grond, maar ook op het voorkomen van bodemverontreiniging.
Relevantie
Verontreiniging van de bodem kan risico's met zich meebrengen, maar beperkt ook de gebruiksmogelijkheden van de bodem.
Uitwerking
Het Nederlandse milieubeleid wordt ingevuld aan de hand van de milieuthema's, ook ver-thema's genoemd. Voor elk thema dat in de Nationale Milieubeleidsplannen genoemd wordt, zijn doelstellingen geformuleerd.
Een groot aantal locaties in Nederland is verontreinigd. Schattingen van de aantallen verontreinigde locaties lopen van 100.000 tot 200.000. Voor een aantal van deze verontreinigingen is urgente sanering noodzakelijk, aangezien er sprake is van risico's voor de gezondheid van de mens en voor ecosystemen. Daarnaast speelt de mogelijkheid van verdere verspreiding van de desbetreffende verontreiniging een grote rol.
(http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verontreiniging-van-de-bodem.html)

Verontreiniging van de bodem is gewoon bodemvervuiling dus.

Verspilling
woensdag 19 november 2008 08:28
Verspilling is het uitputten van eindige natuurlijke hulpbronnen zoals energie, grondwater, delfstoffen, schone lucht en open ruimte. In het streven naar duurzaamheid is tegengaan van verspilling daarom van essentieel belang.
Relevantie
De eindigheid van de bovengenoemde hulpbronnen is de oorzaak van diverse problemen. De bronnen worden zo intensief gebruikt, dat uitputting uiteindelijk het resultaat zal zijn. (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verspilling.html)

Verspilling is een ander woord voor het probleem van het opraken van grondstoffen (en energie) door niet te richten op het gevolg, maar de oorzaak van het probleem.  Het onnodig opmaken van energie fo grondstoffen, dat is zonde!

Verspreiding
woensdag 19 november 2008 08:28
Onder verspreiding verstaan we vanuit milieuoogpunt de verbreiding van toxische en/of voor het milieu gevaarlijke stoffen, radioactieve stoffen en genetisch gemodificeerde organismen (GGO's) in de bodem, het water, de lucht en de directe leefomgeving.
Relevantie
De verspreiding van bovenstaande zaken is van belang voor alle milieuthema's, zowel op stoffen als op organismen.
Uitwerking
Verspreiding vanuit milieuoogpunt heeft te maken met het ongecontroleerd verspreid raken van toxische en/of voor het milieu gevaarlijke stoffen. Beide soorten stoffen hebben invloed op organismen en ecosystemen.
Sinds 1900 is het aantal door de mens gemaakte stoffen exponentieel gegroeid door:
    Nieuwe technologie
    Grote toename van consumptie
    Groei van de chemische industrie
    Intensivering van de landbouw
Op dit moment zijn er circa 10 miljoen stoffen bekend, waarvan enkele tienduizenden voor het milieubeleid van belang zijn. Wanneer deze stoffen worden geproduceerd, verbruikt of gebruikt kunnen ze via de lucht, het grondwater en het oppervlaktewater in het hele milieu terechtkomen. Dat kan vervolgens resulteren in verhoogde concentraties van die stof in het milieu, wat weer leidt tot de beïnvloeding van kringlopen, ecosystemen, organismen en habitats.
Het Nederlandse overheidsbeleid ten aanzien van verspreiding richt zich op stoffen die grote milieuproblemen veroorzaken.
Stoffen die een niet te verwaarlozen risico vormen, zijn onderwerp van beleid. Voor deze stoffen zijn streefwaarden en Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau's (MTR) vastgesteld. Verspreiding van toxische en/of voor het milieu gevaarlijke stoffen wordt zowel preventief als curatief bestreden (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verspreiding.html)

Ik zie niet in hoe vervuiling of verontreiniging afwijkt van verspreiding. Het gaat wellicht over andere stoffen en hun voorkomen. Zo kan je zwerfafval en dergelijk scharen onder vervuiling en het onzichtbare aanwezgheid van ZZS zoals GenX als verspreiding?

Verstoring
woensdag 19 november 2008 08:29
Verstoring is een benaming voor alles wat op lokaal niveau het leefmilieu bedreigt: geluidhinder, geurhinder, externe veiligheid, lokale luchtverontreiniging en straling (lichthinder). Dit is een van negen ver-thema's.
Relevantie
Verstoring bedreigt de leefomgeving en de volksgezondheid.
Uitwerking
Het merendeel van de effecten van verstoring is lokaal van aard. De drie belangrijkste bedreigingen die onder verstoring vallen zijn:
    Geluidhinder. Deze vorm van hinder hangt af van de volgende factoren: de soort stimulus, omgeving, de waarnemer en het tijdstip. Verder kan de hinder aspecifiek zijn (ontevredenheid) of specifiek (activiteit verstoord). Geluidhinder kan uiteindelijk gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals slaapverstoring en stress. De belangrijkste bronnen van geluidhinder zijn wegverkeer en buren.
    Geurhinder. Geur kan heel bepalend zijn voor de ervaren milieukwaliteit. Voor geur zijn drie dimensies van belang: het geurkarakter, de intensiteit van de geur en het karakter van de ontvanger. Hinder van geur is daarom erg subjectief. Geurhinder kan onder andere resulteren in misselijkheid, hoofdpijn en slaapproblemen. De belangrijkste bronnen van geurhinder in Nederland zijn landbouw, verkeer en industrie.
    Externe veiligheid. Dit betreft de risico's die verbonden zijn aan de productie, de op- en overslag en het transport van gevaarlijke stoffen. In dit verband wordt gesproken van individueel risico, plaatsgebonden risico en groepsrisico.
Verder leveren sommige stoffen lokaal, nabij hun emissiebronnen zoals verkeerswegen en bedrijven, nog problemen op. Het wegverkeer is een belangrijke bron van lokale luchtverontreiniging. De blootstelling van de bevolking aan verkeersverontreiniging is door de kleine afstand tussen de bron en de leefomgeving van de mens veel groter dan voor de meeste andere bronsoorten.
Lichthinder is de overlast voor mens en dier die veroorzaakt wordt door kunstlicht. Lichtvervuiling is de verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving, vaak als gevolg van de nachtelijke verlichting in glastuinbouw en langs wegen.
Het Nederlandse overheidsbeleid ten aanzien van verstoring is hoofdzakelijk gericht op de bescherming van de volksgezondheid.  (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verstoring.html)

Ja dit onderwerp had ik al eerder genoemd. Opvallend hierbij is wel dat gezondheid als apart iets wordt benoemd. Is het bestrijden van milieuproblemen niet juist gericht op een schonere leefomgeving voor onze gezondheid?

Verwijdering
woensdag 19 november 2008 08:31
Onder het begrip verwijdering van afvalstoffen vallen het inzamelen, overslaan, bewerken, verwerken, verbranden en storten van deze stoffen. Dit is een van de negen ver-thema's.
Relevantie
Het overheidsbeleid is gericht op preventie en een milieuhygiënisch verantwoorde afvoer van alle afvalstoffen.
Uitwerking
Het milieuvraagstuk verwijdering is zowel kwalitatief als kwantitatief van aard:
    Het probleem is kwalitatief, omdat door het ‘lekken' in de verwijderingsstructuur milieugevaarlijke stoffen worden verspreid.
    Daarnaast is het probleem kwantitatief, omdat er door de grote omvang van de hoeveelheid afvalstoffen ruimtegebrek ontstaat.
Het grootste knelpunt in verband met verwijdering is dat de productie-comsumptie-verwijderingsketen niet gesloten is. Dit houdt in dat niet alle afvalstoffen worden hergebruikt.
Het Nederlandse overheidsbeleid richt zich op het voorkomen van het ontstaan van afvalstoffen door preventie en hergebruik te stimuleren en de milieuverantwoorde verwerking ervan te bevorderen.
Ook de onderwerpen bodemsanering en rioleringbeheer vallen onder het ver-thema verwijdering. (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verwijdering.html)

Bijzonder dat dit thema zo doet denken aan verspreiding en verspilling?

Ten aanzien van verwijdering zijn een tienjarenprogramma afval (Landelijk afvalbeheerplan 2002-2012) en een Meerjarenplan Gevaarlijke Afvalstoffen in het leven geroepen. Hiermee wordt een stap gezet in de richting van een gecentraliseerde aansturing door het ministerie van Infrastructuur en Milieu, nadat er in de jaren '90 juist gedecentraliseerd werd.
Naast deze afvalprogramma's wordt ook de ladder van Lansink gehanteerd.
Sinds kort wordt gesproken van afvalbeheer. Afvalbeheer omvat de gehele keten van afvalscheiding aan de bron, inzamelen, vervoeren, bewaren, bewerken, nuttig toepassen en verwijderen van afvalstoffen. Preventie van afval valt formeel niet onder het begrip afvalbeheer, maar gaat daaraan vooraf.
(http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verwijdering.html)

Dat tienjarenplan is uiteindelijk wel wat langer geworden want ondertussen bestaat LAP3 al. Het LAP is een langer leven beschoren dan het NMP.

Verzuring  
woensdag 19 november 2008 08:31
Verzuring van bodem of water is het gevolg van de emissie en de depositie van direct of indirect verzurende stoffen en vluchtige organische stoffen. Opgemerkt moet worden dat onder het thema verzuring niet alleen de in chemische zin zure emissies worden geschaard (zwaveldioxide en stikstofoxiden maar ook de basische stof ammoniak, die door omzetting een zure werking krijgt). Ook worden de niet zure emissies van VOS en fijn stof onder dit ver-thema geschaard. Om deze reden wordt ook wel gesproken van het ver-thema ‘Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging'.
Relevantie
De belasting van het milieu met deze stoffen heeft nadelige effecten op ecosystemen, materialen en volksgezondheid.
Uitwerking
De uitstoot van verzurende stoffen wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:
    industrie
    landbouw
    elektriciteitsproductie
    wegverkeer.
Deze uitstoot omvat onder andere zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak en vluchtige organische stoffen. Deze gassen kunnen met elkaar reageren waarbij weer andere zure stoffen ontstaan, waaronder ammoniumsulfaten en ammoniumnitraten. Deze verzurende stoffen komen voor in aërosolvorm, het zogenaamde secundair fijn stof. Blootstelling aan deze stoffen kan ecosystemen en materialen aantasten bijvoorbeeld monumenten. Maar daarnaast worden deze stoffen (als component van fijn stof) ook in verband gebracht met gezondheidseffecten. (http://www.milieufocus.nl/factsheets/v/verzuring.html)

Ook hier zie je dat gezondheid wordt genoemd en ook dat het eigenlijk opnieuw gaat over bodem-, water- en luchtvervuiling...

Dus de milieuproblemen gaan over vervuiling: menselijke stoffen (chemisch, organisch, anorganisch of biologisch) komen onbedoeld en ongecontroleerd in de natuur. Denk aan de konijntjes in Australie of uitlaatgassen van auto's op straat.

Volgens mij heb ik wel eens iets van Douglas en Wildavsky gelezen daarover...